Handlingskorta frå Krisesenteret for Sunnmøre er laga for å hjelpe alle som jobbar med barn, er offentleg tilsette eller elles møter barn i kvardagen – til å lettare vite kva ein skal gjere ved mistanke om vald og seksuelle overgrep mot barn.
Dersom personalgruppa ikkje har grunnleggande kjennskap om vald i nære relasjonar eller seksuelle overgrep, eller de vil lære meir om det først, kan de bruke materiell som ligg på sidene til dei vaksne under Vald i nære relasjonar - Livet og sånn (livetogsann.no) og Seksuelle overgrep - Livet og sånn (livetogsann.no) Her finn de lenker til mykje god kunnskap inkludert gode filmar.
Som eit minimum før de jobbar med desse tema i klassene bør de ha gått igjennom denne presentasjonen slik at dei tilsette veit kva dei skal gjere dersom dei vert bekymra for elevar.
Den som held dette kurset treng ikkje vere ekspert. De kan jobbe dykk gjennom dette saman. Men ta gjerne med helsesjukepleiar eller andre i personalkurset.
Korleis bruke dette opplegget i personalgruppa - instruksjonsark (PDF, 496 kB)
Det vi kan sjå
• Sår og blåmerke
• Brann- og kuttskade
• Søvn- og spiseproblem
• Magesmerte
• Endring i sinnsstemning
• Sosial tilbaketrekking
• Utagerande eller «pleasande» åtferd
• Sårheit, smerter i underliv
• Seksualisert åtferd
• Sjølvskading
• Hyppige legebesøk og innleggingar på sjukehus (med diffuse symptom)
• Dårleg tannhelse
• Familien motsett seg innsyn
• Bruk av rusmiddel
Sjå eventuelt meir om dette i Kripos - Vold mot barn | Facebook
Det vi kan spørre om
Spør kva som har skjedd, på ein ivaretakande måte. Ver nysgjerrig og utforskande. Start gjerne med:
-Eg har lagt merke til at...
og så skildre det du ser:
-du ofte har vondt i magen...?
-du verkar sliten/trøtt/trist?
-du har blåmerke på armen?
TIPS
• Gjenta det barnet seier.
• Still opne spørsmål, ikkje leiande.
• Bruk støtteord som hmm... - ja, fortel, fortel meir
• Spør gjerne fleire gongar.
• Avtal gjerne eit nytt møte med barnet.
• Skriv logg.
Akutte situasjonar
Når du har grunn til å tru at eit barn blir utsatt for vald eller overgrep, eller kjem til å bli utsatt for det, har du plikt til å handle:
• ved fysiske skader
• ved alvorlege trugslar
• ved mistanke om seksuelle overgrep
• når barnet viser redsel for å gå heim
• når barnet blir henta av rusa foreldre
• ved mistanke om nært føreståande/gjennomført kjønnslemlesting eller tvangsekteskap
Varsle politi og barnevern umiddelbart!
Avklar
-Det du sa i dag, kva meinte du da?
-Eg var ikkje der, fortel så godt du kan…
-Kva skjedde vidare då?
-Du har fortalt meg om…
Utvis varsemd og ikkje spør for detaljert. La barnet fortelje med eigne ord. Lag utfyllande notat. Synleggjer at det barnet har fortalt er viktig. Ikkje lov barnet at du ikkje skal seie det til nokon. Forklar barnet at du må snakke med nokon andre vaksne om det barnet har fortalt.
• Du kan rådføre deg med barnevern, krisesenter, barnehuset eller politi.
• Informer leiar om di bekymring. Legg ein plan for vidare handtering.
NB! Ved mistanke om vald og overgrep mot barn skal IKKJE føresette bli kontakta.
Handle
Kva gjer du ved mistanke om at eit barn er vitne til vald eller blir utsatt for vald eller overgrep?
Send bekymringsmelding til barnevernet og politi!
Rådføring:
Er du usikker? Ring barnevern, politi, krisesenter eller barnehus for råd og rettleiing.
Meldeplikt:
Du har sjølvstendig plikt til å melde frå til barnevernet og politi ved mistanke om vald eller overgrep. Dei har ansvar for å undersøkje saka og avgjere vidare tiltak.
Lær meir om seksuelle overgrep her og om vald i nære relasjonar her.