• I overordna del av Kunnskapsløftet står det: Eit raust og støttande læringsmiljø er grunnlaget for ein positiv kultur der elevane blir oppmuntra og stimulerte til fagleg og sosial utvikling. Kjenner elevane seg utrygge, kan det hemme læringa. Trygge læringsmiljø blir utvikla og haldne ved lag av tydelege og omsorgsfulle vaksne, i samarbeid med elevane.

• Elevane skal kunne reflektere over korleis identitet, sjølvbilete og eigne grenser blir utvikla og utfordra i ulike fellesskap, og presentere forslag til korleis ein kan handtere påverknad og uønskte hendingar (samfunnsfag).

Denne timen handlar om å kjenne seg trygg på seg sjølv, og også vere trygg for andre. Nedst på sida ligg det no gråe bokser under temaet Psykologisk tryggheit. Denne ligg fleire stadar, men om de ikkje har brukt av den tidlegare kan det vere lurt å prioritere tid på å jobbe med dette. Instruksjonar til læraren ligg i øvste boksa.

Også det andre som ligg på sida her kan de plukke av og tilpasse etter behov. Dersom de gjer øvinga om vennlege handlingar er det fint om dette blir fulgt opp etterpå.

Det du skal ha med til denne timen er:

• Print ut tekst du skal lese for dei om å møtast på 10-års-jubileum på nynorsk eller bokmål. Husk å sette inn rett namn på klasse før du les! Vedlegg reunion, mobbeombudet Malvik bokmål (PDF, 406 kB) Vedlegg reunion, mobbeombudet Malvik nynorsk (PDF, 407 kB)
• Eit A3-ark til oppgåve 5
• Instruksjonar til denne timen Trygg 10. trinn til utskrift (PDF, 116 kB)

 I august har vi ikkje oppgåver for djupnelæring fordi månaden er kort.

Sjå gjerne dette heftet frå Forandringsfabrikken gir gode tips for tryggheit i klassa Verktøy: TRYGT I KLASSEN (2020) - Forandringsfabrikken

Ungdommen din startar no i tiande klasse. Dei fleste er godt etablerte i klassa og på skolen, men mange kan likevel slite med å ikkje kjenne seg heilt trygge. Dei er i ein alder dei færraste vaksne ville vore villige til å gå tilbake til om det hadde vore mogleg. Ein alder der mange nettopp er usikre på seg sjølve og kvarandre. 

Er eg bra nok? Er eg fin nok? Likar dei andre meg eigentleg? Pratar dei om meg når eg ikkje er der? Kva seier dei? Vil andre meg vel - eller vondt? Kjem eg til å få til alt eg skal? Klarer eg å gjere det bra nok på skolen? Kjem eg til å bli invitert med på ting? Kjem dei til å "blikke meg"? Kva gjer eg feil? 

Å vere foreldre til ein utrygg ungdom kan vere fortvilande. Vi vil gjerne hjelpe, men kva kan vi eigentleg gjere? Kva er balansen mellom å pushe og støtte? Balansen mellom å seie "Joda dette klarer du faktisk heilt fint, dette går bra!" med fast stødig stemme, og å seie "Dette lurer eg på om det faktisk blir litt for mykje for deg. Det ser ut som du treng å få sleppe dette." med innlevande, bekymra stemme. 

Uansett kva retning ein vel, vil det vere bra for ungdomen å få forståing først. Bli med inn i følelsen ungdomen gir uttrykk for, vis at du forstår, sei at dette er heilt normalt å kjenne på i ein slik situasjon. Spør kva ungdomen treng, gi støtte og omsorg. Så betyr ikkje det at ein treng å gi etter for alt likevel. Etter reell støtte og validering må du gjere ei vurdering på kva du trur vil bli best for ungdomen din. Kanskje er det å ha ei positiv forventning til at dette vil faktisk gå heilt fint sjølv om det kjennes skummelt akkurat no. Eventuelt finn ut om det er noko eleven treng av støtte og tilpassing for å kunne lykkast.

Sjå gjerne over timen elevane skal ha i temaet Trygg. I timen skal dei jobbe ein del med det å kjenne seg trygg på seg sjølv, men også kva dei kan gjere for at andre skal kjenne seg trygge. Snakk gjerne saman om dette heime også. Korleis er det eigentleg på skolen no? Har noko forandra seg? Er dei trygge nok til å kunne smile til yngre elevar og få dei til å føle seg vel? Var det nokon som var viktige for dei når dei var nye, kva gjorde desse som var bra for dei? Og er det noko din ungdom treng for å kjenne seg tryggare på seg sjølv?

Helsesjukepleiar vil kome innom alle klassene på skolen ved skoleoppstart for å informere om skolehelsetenesta, gi informasjon om når helsesjukepleiar er på skolen, seie noko om korleis ungdommen kan ta kontakt og kva ein ungdom evt. kan ta kontakt med helsesjukepleiar om. Elevane får også vite kvar og når ein kan kome på HFU (helsestasjon for ungdom).  

Tema ungdommar oftast kjem for å snakke med helsesjukepleiar om kan vere: pubertet, kropp, seksualitet, kjønnsidentitet, prevensjon, vennskap, familie, kjenner seg einsam, mobbing, søvn, stress, press av ulike slag, uro, kosthald, skolerelaterte ting, sjølvskading, tankar om døden og mykje meir. I samtalen kan helsesjukepleiar forutan å stille spørsmål og å lytte, undre seg saman med ungdommen over kva dei ulike tankane og følelsane gjer med ein og kva dei formidlar eller er eit utrykk for.  

Ei kartlegging av det som utfordrar og er vanskeleg må gjerne til for å skjønne meir av kva det tek mest plass i den unge sitt liv. Utifrå ei slik kartlegging kan ein ta i bruk ulike hjelpemiddel og metodar som kan vere med å styrke den unge og skape meir tryggleik og oversikt i livet. Den unge får litt meir kontroll på livet sitt og dagane blir meir handterbare. Helsesjukepleiar kan også vise til andre som kan hjelpe med det som er vanskeleg, om det er behov for meir eller anna hjelp.   

Helsesjukepleiar har teieplikt, det vil seie at det vi samtalar om ikkje vert delt med andre utan samtykke av eleven. Nokre gongar er det likevel lurt eller nødvendig å snakke med føresette/foreldre, eller helsesjukepleiar kan ha plikt til å ta kontakt med andre i hjelpeapparatet som kan hjelpe. Då orienterer vi ungdommen om dette før vi går vidare. 

I tillegg til at ungdommen sjølv kan ta kontakt er vi også tilgjengeleg for foreldre og lærarar, og vi samarbeider gjerne med andre instansar der det er behov.